Jedną z głównych barier, która w znaczący sposób ogranicza rozwój innowacji w firmach, zwłaszcza w sektorze MŚP, jest tzw. luka kapitałowa (ang. equity gap). Deficyt środków własnych i problemy z uzyskaniem zewnętrznych źródeł finansowania mogą skutecznie zablokować realizację innowacyjnego pomysłu: projektu biznesowego, nowej usługi, produktu czy technologii. Współczesny rynek oferuje jednak wiele narzędzi, które mogą pomóc przedsiębiorstwom w wyjściu z luki kapitałowej. Warto je poznać.
Podjęcie działalności w szerszym zakresie wymaga nakładów zarówno intelektualnych, jak i finansowych. W polskiej gospodarce małe i średnie przedsiębiorstwa ciągle jednak zbyt często napotykają na istotne bariery w dostępie do kapitału, zwłaszcza długoterminowego. Ten stan rzeczy jest wypadkową wielu czynników: niedorozwoju instytucjonalnego rodzimego rynku finansowego; polityki kredytowej instytucji finansowych i ich niechęci do kredytowania przedsiębiorców, którzy nie mogą pochwalić się dużym doświadczeniem w prowadzeniu biznesu i bogatą historią kontaktów z kredytodawcami; w przypadku innowacyjnych przedsięwzięć i nowopowstałych firm dochodzi jeszcze większe ryzyko wynikające z niepewności co do rynkowych losów takiego przedsięwzięcia/firmy. Niedobór własnych środków w połączeniu z trudnościami w pozyskiwaniu kapitału z zewnętrznych źródeł finansowania daje w konsekwencji efekt luki kapitałowej.
Problem ten najboleśniej odczuwa sektor MŚP, co w dużej mierze wynika z jego specyfiki. Małe i średnie przedsiębiorstwa funkcjonują w trudnym, podlegającym częstym fluktuacjom otoczeniu, co przekłada się na niepewność działania i znacząco zwiększa ryzyko inwestycyjne; kwoty, których potrzebują do rozwoju, chociaż z ich perspektywy są duże, dla rynków finansowych często są zbyt małe, by można było myśleć o ich pozyskaniu w ramach oferty publicznej. Oto prosty przykład: koszty opracowania projektów inwestycyjnych na kwotę poniżej 1 mln Euro, a zwykle tego rzędu sum potrzebują przedsiębiorcy z sektora MŚP, i na kwotę 10 mln Euro są niemal identyczne, a zatem stopa zwrotu z małych projektów jest dużo niższa, co powoduje, że trudniej znaleźć dla nich inwestora. Pozyskanie kapitału w ramach oferty publicznej wymaga również spełnienia rygorystycznych wymagań rynku i GPW, co dla większości małych i średnich przedsiębiorstw jest wyzwaniem przekraczającym ich siły. To wszystko sprawia, że luka kapitałowa stanowi problem przede wszystkim dla sektora MŚP.
